गजलहरु-

काँडा गन्ध जे भएनी फुलको मज्जा बेग्लै,
नाच्दै गाउदै रमाउदै हुलको मज्जा बेग्लै ।

ठुलो खोला वारी पारी हामी हेरा हेरि हुँदा,
दाँयाबाँया नाता जोड्ने पुलको मज्जा बेग्लै ।

जिस्काइ मै रुन्छन कति उत्साहमा गल्ति,
अन्जानमै भएका ती भुलको मज्जा बेग्लै ।

देश होस् या प्रदेश सम्झनामा आफ्नै गाँउ,
नदी बनी जाँ पुगे नी मुलको मज्जा बेग्लै ।

गजलहरु-

गजल १ 

मेरो चिन्ता छाड्नु आमा टायर बाल्न सिकेको छु,
मेरो चिन्ता छाड्नु बाबा यो पेट पाल्न सिकेको छु ।

पढेर नी प्रमाण पत्र बिक्ने कुनै ठावै छैन,
मेरो चिन्ता छाड्नु दादा रेलिङ ढाल्न सिकेको छु ।

बन्द हड्ताल चक्का जाम पासपोर्ट पनि जाम्,
मेरो चिन्ता छाड्नु दिदी युद्ध थाल्न सिकेको छु ।

नेता  गणको हतियार भोट बैंक बन्नु संगै,
मेरो चिन्ता छाड्नु भाइ शत्रु गाल्न सिकेको छु ।

देश बनाउने नेताजी साततिर फर्केपछी,
मेरो चिन्ता छाड्नु बैनी सत्ता फाल्न सिकेको छु ।

गजल  २
भिरखोलाको पानीले हुर्किएको म,
लिगलिग देखि चेपे गुर्किएको म ।

काफल खान्थेँ ऐसेलु ठुलो बन डुलि,
प्रकृतिको ममतामा घुर्किएको म ।

शिरमाथी हिमाल चुली हाँस्दा गलल
आफ्नै गाँउको  सानमा फुर्किएको म ।

घाँस दाउरा मेला पात हाँस्यो रमायो,
सन्नानीको मायामा सुर्किएको म ।

गजल ३



मेरा ती पत्र तिमिले हेर्यौ थुक्यौ छाड्यौ,
शिर देखि पाउसम्म केर्यौ थुक्यौ छाड्यौ ।

जता  जान्थे   उतै   गयौ पार्यौ   जालोमा,
ऐले भने काट्यौ प्वाख बेर्यौ  थुक्यौ छाड्यौ ।

आफ्नै छुट्टै संसार थ्यो सोच्थे रमाउथे,
यातनाको पर्खालले घेर्यौ थुक्यौ छाड्यौ ।

चिप्लो घस्न क्यारी जान्या पेशै रहेछ,
कुन पापीको बदला फेर्यौ थुक्यौ छाड्यौ । 

अतितलाई लात मारी हास्यौ गलल,
निर्दोश यो गलामा सेर्यौ  थुक्यौ छाड्यौ ।

गजल ४


हिंसा रहित दशै मान्न पाए कसो होला,
मासु साटो फल्फूल दुध खाए कसो होला ।

प्राण सबको एकै हो बाँच्ने अधिकार पनि,
सबै जन्मा सबै मन्मा छाए कसो होला ।

मिठो खाने राम्रो लाउने दक्षिणाको फुर्ति,
त्यागी सबले आशिरबाद लाए कसो होला ।

जुवा तास लङगुरबुर्जा छाडी सदभावमा,
हरेक हरेक साल दशै आए कसो होला ।

हुने खाने रमाउदा हुँदा खाने ॠणमा,
असमान खाडल मेट्दै गाए कसो होला ।

गजल ५
दुई दिनको जिन्दगीमा खलबल भए के मज्जा ?
मुस्कान माथी आँशुको मलजल भए के मज्जा ?

आँखाभरी आशाको संसार चुलाई गोरेटोमा,
बीच बाटोमा अनयासै हलचल भए के मज्जा?

रुझी भीजी असारमा रोपाइ सकी घर फर्क्यो,
मङ्सिरमास बर्षातको पलपल भए के मज्जा ? 

शान्ति बार्ता गर्ने भन्दै सल्लाहको बैठक मै,
हस्तक्षार गर्ने बेला दलबल भए के मज्जा ?

गाई मारेर गधा कहिल्यै पोस्नु हुन्न भन्छन्,
घरको जग लाउदा नै ढलपल भए के मज्जा ?

गोड्यो मोल्यो पानी हाल्यो नानाथरी फूल फुलाउन,
फूल मरी झारपात पो मलमल भए के मज्जा ?

गजलहरु:

१
दुनियाँको नजरमा खाते हुँ म खाते,
भातको सिता नदेखेनी भाते हुँ म भाते ।

थरि थरी रङ्ग मेरो तन मन भरि,
छालापनि रङ्गी चङ्गी टाटे हुँ म टाटे ।

अनुहार कालो कालो चरि नङ्रे खुट्टा,
च्यापुसम्म दाँत मेरो दाते हुँ म दाँते ।

कतै पीप बग्या छ त कतै रातो घाउ,
जिउ भरी खाटै खाटा खाटे हुँ म खाटे ।

मस्कीदिन्छु बोलीदिन्छु छैन कत्ति लाज,
यी  सबैको देखाइमा नाठे हुँ म नाठे ।


२
सुशेलीले मङिरमा गाउन हुन्न भन्थे,
पर्देशीले नौ दिनमा आउन हुन्न भन्थे ।

कस्तो आयो जमाना यो रुप रंग फेरि,
बिधवाले रातो लुगा लाउन हुन्न भन्थे ।

महिलाले जोत्न संगै काट मार थाले,
धुरी चढि घर पनि छाउन हुन्न भन्थे ।

उइल्या कुरा खुइली गए भन्नु पर्छ अब,
महिलाले बहर बाच्छो दाउन हुन्न भन्थे ।

एकोहोरो बन्देजमा नारी भोकै बस्ने ?
असारका खेत गरा साउन हुन्न भन्थे ।

 ३
आँखाको तारो नबन साथी,
चढेको पारो नबन साथि ।

हामी त उही ड्याङका मुला,
साथीको गाह्रो नबन साथी ।

खुशिले रमाउ सबैका सामु,
छरेको चारो नबन साथी ।

हसिलो मुखले मनमा बस,
चैतको धारो नबन साथी ।

 ४
आशाको दियो बालेर हेर,
बिरोधी पर्खाल ढालेर हेर ।

मनमा बोकी उत्साह डालि,
आगोमा पानी हालेर हेर ।

बिरालो बाध्ने हटाउ रिति,
चुलाको हिउँ फालेर हेर ।

बिचारले केही गर्दैन साथी,
आँटमा पाइला चालेर हेर ।

पहेलो सुनै नहुन सक्छ,
आगोमा राखी गालेर हेर ।

आउँछु आमा म आउँछु

आउँछु आमा म आउँछु,
आफ्नै खेतबारी
अनि बनपाखामा धाउँछु ।
यहाँ त, बाँच्न नै रुनु परेको छ,
आँशुले मुहार धुनु परेको छ ।
 प्रजातन्त्र आयो भन्छन्,
गणतन्त्र आयो भन्छन्,
राजा प्रजा भए भन्छन्।
तर
प्रजातन्त्र पर?जातन्त्र भयो,
गणतन्त्र गन?तन्त्र भयो,
अनि सवल सबै राजा भए।
नयाँ नेपालको आवाज धेरै आए,
नयाँ नेपाल त यस्तो पो रहेछ,
लोडसेडिङ्गमा डुबेको नेपाल,
महङ्गीमा डुबेको नेपाल,
भ्रष्टचारमा डुबेको नेपाल,
हत्या र हिंसाले चुमेको नेपाल,
आहा !  हाम्रो नेपाल नयाँ नेपाल।

आमा,
शिक्षित बेरोजगारहरू भौँतारिइरहेछन्,
उद्योगधन्दाहरू दिनानुदिन बन्द भएछन्,
हामी त मकै भित्रका घुन न रह्छौ,
मकै सँगसँगै पिधिएका छौ।
धारामा पानी छैन,
रातदिन अन्धकारमा छौ लोडसेडिङ्गको,
तर पानी र बत्तीको मिटर घुमिरहन्छ।
धुवा धुलो प्रदुषणले,
गाउँको चिसो हावा नै बिर्से मैले,
सभ्यरुपि कोलाहल शहरको बासले,
हरियाली शान्त गाउ नै बर्से मैले।

 आमा,
तपाईले हाडीमा भुट्ने मकै भट्ट संझेको छु मैले,
अनि लाटी भैसीको दुध र मोहि संझेको छु।
गिठ्ठा भ्याकुर अनि तरुलको यादमा छु,
ऐसेलु र काफलको तृष्णामा छु,
तर म बाध्य छु मम  र चाउमिन मै भुल्न।
आमा नयाँ नेपाल बनाउने नाउमा,
संबिधान सभाको चुनाव भयो,
तर दुई बर्ष बितेर नी के के भयो भयो,
 जाला जस्तो छ  संबिधान न आउनेगरी,
अहँ, पटक्कै सुरसार छैन।
संबिधान बनाउने नेताहरू
उद्घघाटनर उत्सवमा नै रमाईरहेछन्।
अनि बादल बनेर गर्जन्छन्,
तर, कुहिरो बनेर तर्कन्छन्।
बिश्व आर्थिक मन्दिले छटपट्टिएछ,
हामी महामन्दिले छटपट्टिएका छौ।
आमा,
यहाँ त माया भन्ने मान्छेको नाम मात्र रहेछ,
माया त हात्तीको देखाउने दात भएछ।
म तपाईको मायामा रोईरहेछु।
त्यसैल,
आमा, म छिट्टै आउँछु,
हलो काट्न भनिदिन ,
जुवा काट्न भनिदिनु बालाई।
अनि ऋण नै काडेर भएपनि
गोरु किन्न भनिदिनु बालाई।
म छिट्टै आउँछु,
अनि
बाझो बारी जोत्छु,
हरियाली बनाउछु,
ताजा सास फेर्छु
अनि फलफूल र अन्न पनि ...........................

केही कबिताहरु

विफलताको मेरो साथी न्याउली

फुल्यो फुल हावा आई उडाई लग्यो हुरीले,
यो मनचाहि छिया छिया, बचन रुपी छुरीले ।
बिश्वास गरि आँट गरेँ चढाउनलाई ताँदो,
तित्रा जस्ती तिमी सामु, अन्जान म त आँदो ।

जत्रो रुख छ उत्रै छायाँ, पीपल र पाती,
मेरो माया मुठी हुदा तिम्रो माया पाथी ।
दोबाटो र चौबाटोमा, तानातान हुँदा तिमी,
परेलाले थाहा पाई, भाथ्यो झिमीझिमी ।

पहाड पनि टार बन्छ, ढल्यो भने ढिस्को,
मेरो माया दुई भयो, तिम्रो हुदा बिसको ।
अमृतको प्याला भर्छौं, बाँड्छौं हाँसी हाँसी,
मलाई दिने पालो आउदा, भन्यौ काशी काशी ।

जमिन मुनी लुकि फल्ने, तरुल र आलु,
अग्लो बोट हुन दिन्न, भन्छौ क्यारी ढाँलु ।
गिट्ठा सोच छाक होईन, औषधीको रुप छ,
चट्ट चट्ट काट बरु, घोच्यौ भने दुख्छ ।

नजिक आई न्याउली, न्याउल न्याउल रोयो,
सानत्वनाको आशा गरि, मनको बह फोयो ।
क्यारी बुझँु भाषा मैले, क्यारी भनँु नरो,
मेरो जस्तै उसको पनि, चुँडिएछ जरो ।

शिकारी नै निष्ठुरी हो, आत्मा भित्र गोली,
क्यारी देखोस् आत्मा भित्र, बगेको त्यो खोली ।
मेरो माया लुटे जस्तै, न्याउलीको जीवन,
चुँडिएको गाँस्दा खेरी, कस्तो होला रीवन ।

मेरो चुलो खनेर न,ै उसले गल्ली पुर्छ,
प्वाँख समेत काटिएको, चरो क्यारी उड्छ ।
जस्को छैन मनमुटु, के छ के छ भित्र,
निधारका दुई आँखा, नाम मात्रका चित्र ।




तिम्रै सम्झनाले

मेरो प्रत्येक रातको निन्द्रा, तिम्रो यादमा भागिदिन्छ,
मनलाई रोक्न बार हाल्छु ,तैनि उफ्रि नाघिदिन्छ ।
गाँस टिपी मुखमा लग्यो, तिम्रो मुखले आँ पो गर्छ,
प्रत्येक पलमा तिम्रो फोटो, आँखाबाट खाँशु झर्छ ।

भोक प्यास निन्द्रा सवै, तिम्रै यादमा टरिदिन्छ,
तिमीलाई सोच्छु कहाँ पो छौं, मनमा पीर भरिदिन्छ ।
पढ्न खोल्छु कापी किताव, तिमी ठानी बात मार्छु,
घरमा सोच्छन् के भो बाबु, केहि नी छैन भनि टार्छु ।

आँखा भरि आँशु बोकी, रात दिन लखर लखर,
चारै तिर अन्धकार भो, कति खाँए ठक्कर ।
तिमीसँग बिताएका, प्रत्येक पलले झस्कार्इ दिन्छ,
बिर्सनलाई मरेतुल्य, मन मुटुलाई चस्कार्इ दिन्छ ।

तिम्रो साथ एकछिन छुट्दा, मन मुटुमा गाँठो पर्छ,
तिमीलाई मात्र सोच्न पुग्छु, अरु यो कुरा काँठो सर्छ ।
यो मुटुमा तिम्रो तस्वीर, नभाग्नेरी बसिसक्यो,
सक्छौं भने तान्देउ मलाई, नत्र ज्यान खसिसक्यो ।

आओस् जाओस् परीक्षा नि, जाँच दिन मनै छैन,
तिम्रो बाहेक अर्को तस्वीर, यो दिमागमा छदै छैन ।
भेटघाटमा बोल्न गाह्रो, पेन पेपरको साथ लिएँ,
मार बचाँउ तिम्रो जिम्मा, सबै कुरा माथ लिएँ ।


 माया

डाँडाकाडा हरिया छन्, निलो आकाश कञ्चन,
जिन्दगीमा माया लगाई हाँसी जिउनु भन्छन् ।
खेतका गह्रा धान सरी, झुलाउनलाई माया,
जिन्दगीलाई हिमालसरी,े चुलाउनलाई माया ।

शिशिरको कुहिरोले, बरिखामा डाँडा ढाक्छ,
पे्रम पनि एउटा फल हो, मलजल पाए पाक्छ ।
फूलबारीको फूल सरी, फूलाउनलाई माया,
बिष पनि अमृत बन्छ, घुलाउनलाई माया ।

माया भित्रै चिसो तातो, घाम जुन पनि,
माया मानै यो संसार, अडेको त छनि ।
बाल बच्चा रोईदिन्छन, भुलाउनलाई माया,
प्रकृतिको छटासगैं, डुलाउनलाई माया ।

मनभरि माया लिई चुच्चो लिई आहरामा,
आकाशआकाश उड्छ, चरी माया लिई सहारामा ।
बन्द हड्ताल चक्काजाम, खुलाउनलाई माया,
तिम्रो मेरो बराबर भो, सुलाउनलाई माया ।

मेरो जिन्दगी

क्यारी हेरुँ जिन्दगीलाई, माकुराको जालो जस्तो,
टन्न रक्सी धोके पछि, निस्किएको राल जस्तो ।
हात रोकेँ खुट्टा बढ्छ,  खुट्टा रोकेँ टाउको
चैतमास आँधिसग,ै उडिजाने पाल जस्तो ।

क्षणिक छ कि दिर्घकालीन, सागरको छाल जस्तो,
ढुङ्गो कुटि सरापिने, तुच्छ तुच्छ गाल जस्तो ।
खोली खोच डाँडाकाडा, नचाहेरै डुलिसकेँ ,
कहिले चौका कहिले छक्का जुवाडेको खाल जस्तो ।

चील सरी उडुँ भन्यो, कछुवाको चाल जस्तो ,
नुन सगै खुर्सानीको, पोको दाल जस्तो ।
हाँसी खुशी उमङ्गगमा, बाँच्ने रहर कस्लाई हुन्न,
हरपल देख्छु सपनी लामखु ट्टेको काल जस्तो ।

सधै बने बर्षे भेल, कल्पना चाहि ताल जस्तो,
कुकर सरी चिल्लाईर,हे सोचाई चाहि थाल जस्तो ।
सवको सामु बन्छु भन्थे, मगमगाउने फूल,
तर आज गन्हाईदियो, सडिसक्या साल जस्तो ।

केही कबिताहरु

म जस्तै मरुभुमी

बास्ना पो दिउँ कसरी, ओईलाई सक्या फूल म त,
यात्रुहरु किन आउथे, भाँचिई सक्या पुल म त ।
स्वार्थी यो दुँनियाँमा, आफ्नै भाग खोज्छन् सव,
ओड्ने आशा कस्ले गर्ने, च्यातिई सक्या झुल म त ।

सवले लात्ती हानी हिड्छन, बगरको ढुङ्गो परेँ,
साथ पाउनु त लंका भयो, आखिर म त बुङ्गो परेँ ।
आँधी हुरी मै माथी, चर्को घाम र झरी पनि,
सवको आँखा तारो अनि, साउने भेलको डुङ्गा परेँ ।

घाउ निको पार्नलाई ,सडिसक्या मलम म त,
कस्ले राख्थ्यो खल्ति भित्र, चुचो भाँच्या कलम म त ।
सवलाई देख्छु झिलीमिली, मरुभुमी म त,
हिरा, सुन, मोती होईन, गलिसक्या फलम मत ।

रंगिन यो दुनियाँमा, दृष्टि बिहिन खाँखा मेरा,
मनको बोझ पोखुँ भने, स्वर बिहिन भाका मेरा ।
सबलाई राम्रो बन्नुपर्छ, जिउन पिउन पनि,
ब्यर्थ स्वाद किन खोज्छौ ,रस चुस्या चाका मेरा ।

सबले घना शहर खोज्छन्, म सालघारी परेँ,
गोडमेल गर्ने कस्ले, उजाड उजाड बारी परेँ ।
चारैतिर हरियाली, छङ छङ नदी नालाहरु,
गैरी खेत होईन म त, सुख्खा टारी परेँ ।




लक्ष्यको तिमी र म

किरण खोज्दंै जाउ तिमी, मै डुलँुला अध्यारोमा,
हेर्नु तिमी शहर बजार, मै घुमुला पधेरोमा ।
मै जोतुला खेत बारी, घैया मकै गोड्दै,
तिमी खानु मःम चाउमिन, भट्ट–मकै छोड्दै ।

खरबारीको खरमा म, कटुस घारी घारी,
शहरको स्वाद लिनु, हल चारी चारी ।
चिसो पानी बिर्सएर, कोक फेन्टा बियरमा,
हामीलाई बिर्सएर, परी राख्नु नियरमा ।

पढेंर त हात्ती पनि, ठूलो भाको हैन,
किन पढ्नु पढेर त, केहि काम छैन ।
मै खाँउला चर्को घाम, साउनको झरी,
बज्छ मादल बजाउला, नझरुन्जेल खरी ।

मै ठोसँुला अगुल्टो नि, नबल्दा आगो,
पौडी खेल्छु खोला छेउ, नुहाउनलाई छागो ।
बनका काफल ऐसेलु, अंगेरी नी मेरा साथी,
जन्म भुमी मेरै गाँउमा, फुकाउछु छात्ती ।

दशै तिहार आँउदाखेरी, रगटे र लिङ्गे पिङमा,
मार हान्नेछु खसी बोका समाउदै सिङमा ।
पुजापाठ हाट बजार, गाँउकै मेला धाँउला,
खोले सिस्नु ढिडो फाडो, घर भित्रकै खाँउला ।




माया रुपी बिष

काँडा बन चाहे तिमी, फूल बनि बास्ना देउ,
पर पर सर्यौ तिमी, किन आउथ्यौ मेरो छेउ ।
डाँडाकाँडा पहाड पर्वत, स्वर्गरुपी संसारमा,
मेरो माया थन्काई दियौ, धुरी चुहिने धन्सारमा ।

जति अग्लो बन्छु भन्छ, हेर बाँस निउरी राछ,
राख्छु भन्थ्यो शीरमा फूल, तर काँडा सिउरी राछ ।
आकाशको बादल हेर्छु, देख्छु धर्ती चिरा ,
हात परेसी फलाम बन्छ, लिए पनि हिरा ।

सबलाई बन्ने मन हुन्छ ,निर्मल कञ्चन पानी,
मन भित्रै कुहाएर, राख्नु पर्ने घानी ।
खहरेलार्ई क ेथाहा थ्यो र, पर्छु भन्ने गहिराईमा,
म नि गएँ भासिएर, खोलाखोलै पहिराईमा ।

खोला पारी फल पाक्छ, क्यारी तरुँ भेल,
सधैं घोच पेच हान्यौ, कहिल्यै भैन मेल ।
राखे तिमीलाई यो मनमा मुटुभित्रै सजाएर,
बिरुवा नी मौलाएथ्यो, झनझनै  गजाएर ।

मल भनि छक्याएर, बिष हाली मारेपछि,
कसो गरी पाउछौ शित्तल चौतारी नी खारेपछि ।
पहाड चढ्ने सिडीहरु, जगबाटै भत्काईदियौ,
तन मेरो कहाँ फाल्यौ, स्वास मात्रै लियौ ।


रामचन्द्र कार्की
आँपपीपल  ४, राईगाउ गोरखा
हालः स्नातक तह
पृथ्वीनारायण क्याम्पस, पोखरा ।
फोन ९८४६०३५४२४

दुइ मुक्तक

आँशुको मुल्य बुझ र बोल,
मनको देउता पूज र बोल ।
निर्धालाई अब हँसाउ अनी,  
पहाड सँग जुझ र बोल ।
                 1.  

यो दिलमा तिमिले रेटेर गयौ,
पराईलाई कतै भेटेर गयौ ।
अजम्बरी मायाको बिउ हाम्रो,
आँकुरा मार्यौ अनी मेटेर गयौ ।
               2.

कबिता : जङ्गल

पूर्व पहेलो भएन यहाँ
भालेको डाँक छुटेन,
चरीको चिरिबिरी
यो कोलाहल क्रंकिट र रोडाको जङ्गलमा ।

एकै थरी जङ्गल
साथ दिइरहेछन
फलामे रडले
निर्दयी मान्छे भत्काइरहेछ प्रकृति ।

आँशुले टिल्पिल परेली
तप्प तप्प सागरमा
खै मुल्य यहाँ आँशुको
मुल्य त केबल महङगाइमा ।

धुवाँको मुस्लोले फोक्सोलाई जिस्काइरहेछ,
हरपल हरक्षण बिशबमन भैरहेछ ।
अंग अंग सिथिल छन्,
न रोक्न सकिन्छ, न लेख्न सकिन्छ ।

दिनानुदिन सिमेन्ट र रोडाको
ब्रिक्षारोपण भइरहेछ,
त्यसैले भएर पनि रिक्तता यहाँ ।

तार छ, पोल छ बिजुली छैन,
फोन छ, मोबाइल छ टावर छैन,
गाडी छन् सडक छैन,
महङगी छ पैसा छैन ।
यो अभाबको जङ्गल
यो तनाबको जङ्गल ।

न आउछ चिसो हावा
न देखिन्छ प्रकृति यहाँ,
न भेटिन्छ चिसो पानीको मूल
यो घना क्रितिम जङ्गलमा ।
बाघ भालु बस्ने जङ्गलमा
मान्छे नै बाघ भालु बनीरहेछन यहाँ ।
सर्प बनेर डस्दछन्
अनी ब्वाँसो बनेर चुसिरहेछन ।

भुस्याहा कुकुरहरु भुकिरहेछन
उद्योगले धुँवा र कोलाहल,
जता जाँउ क्रंकिट र रोडा
सडकका आवाजले कानै टम्म ।

यो शैक्षिक उद्योग
उत्पादन गरिरेहछ बेरोजगार युवा,
नारामा सिमित बुर्जुवा र क्रान्तिकारी शिक्षा
जुँगाको लडाइ निर्जन जङ्गलमा ।

आगो बले पो ताप्ने यहाँ
जोड्न खोज्यो मुढा तान्छन
घुँडामा टेक्छन टाउकोमा हान्छन
यो जङ्गलै महान यो बिचारै महान ।
प्रदुशित पानी पिउन वाध्य
सुक्दै मुहान काटिदै रुख,
जरै खन्यो बसाउन जग
क्यारी मर्ने यो गलाको प्यास ।

सधैंभरी एउटै मौसम
केबल अन्तर चिसो र तातोको,
सलाई बट्टे गगनचुम्बी घर
अपरिचित छिमेकी रुखो बचन ।

खोलाको बालुवा महल बन्छ
नदी सुकेर बगर,
अन्नको पहाड
म
क्रंकिटको सहरमा चिच्याइरहेछु ।
डाँडाको हावा फर्कन्छ
उतै क्रंकिटको जङ्गल निरस ।

मुक्तक दोहोरी

मुक्तक दोहोरी सुबाश श्रेष्ठ र रामचन्द्र कार्की बिच:

Shrestha Subash
कसले भन्यो हाम्रो माया साउनेभेलको पानी जस्तो
दुई चार दिनमा बिर्सिजाने अल्लारेको बानी जस्तो।
जिन्दगीको अन्तिम सम्म तिम्रो साथ छोड्दिन म
तिमीलाई त लाग्छ मेरो दुई आँखाको नानी जस्तो।

रामचन्द्र कार्की
चिल्लो घस्न तिमिलाइ पनि बानी परेछ,
तिमिलाइ दिने गुलाब फूल ओइली झरेछ ।
कती खोजे मैले तिमिलाइ कता भाग्यौ भाग्यौ,
बल्ल थाहा भो तिम्रो मन अन्तै सरेछ ।

Shrestha Subash :
ओईलिएर झर्ने फूललाई रोक्न सकिदैन हेर
प्राकृतिक नियम हामी तोक्न सकिदैन हेर।
त्यसैले त भेटे पछि छुट्नै पर्छ कुनै दिन त
सबै कुरा यहाँ अहिले पोख्न सकिदैन हेर।।:P

रामचन्द्र कार्की :
त्यसो भन्दै तिमिले माया मार्ने हो त सुबाश,
यो गुड बाट अन्तै गुड सार्ने हो त सुबाश ।
सम्झि हेर बाचा कसम साक्षी गोरखकालि,
प्रकृतिलाई दोश दिइ टार्ने हो त सुबाश ?

Shrestha Subash --------------
मनमा माया राखेको छु जति टाढा भएपनि
फाल्नैछैन कहिल्यैपनि घोच्ने काँडा भएपनि।
जिन्दगीको मेरो यात्रा मोड्नेछैन कहिल्यै हेर
मेरो यात्रा रोक्न खोज्ने अग्लो डाँडा भएपनि।

रामचन्द्र कार्की :
फेरि छाट्यौ आदर्शका कुरा तिमिले,
रेट्यौ घोच्यौ मन मुटुमा छुरा तिमिले,
ऐलेसम्म कतिलाई दियौ यस्तो आस्वासन,
अरुलाई हात्ती ठान्यौ मलाइ भुरा तिमिले ।

Shrestha Subash ----------
आफ्नो मान्छे आफ्नै हुन्छ मनले जे-जे सोच्दापनि
दुखाई पनि मीठो हुन्छ उसले मुटु घोच्दापनि।
त्यसैले त मन भित्र मात्र एउटा मान्छे हुन्छ
जिन्दगीको गोरेटोमा अनेक बाटो रोज्दापनि।

रामचन्द्र कार्की :
त्यहि भनेरै तिम्रो पछि लागेकी हुँ सुबास,
आमा बाको आँखा छली भागेकी हुँ सुबास ।
तिमी बाहेक मैले कोहि सोच्या छैन हेर,
मनकामना भाकल गरि मागेकी हुँ सुबाश ।

Shrestha Subash:
बल्ल गर्यौ तिमीले नि मेरो मुटु छुने कुरा
तर कहिल्यै नगर है मेरो मन रुने कुरा।
पाईदैन सुख शान्ति मन्दिरमा भाकल गर्दा
यो त हाम्रो धर्म अनि कर्म सँगै हुने कुरा।।

रामचन्द्र कार्की :
किन तनी तिमी पनि अनेक थरी कुरा गर्छौ,
यता ज्यान हुँदा हुँदै अन्त अन्तै चर्छौ ।
कैले काही त ठट्टा होला कहीले मुटु दुख्ला,
कहीले लाग्छ मलाइ छाडि अन्तै बसाइ सर्छौ ।

Shrestha Subash
सक्छौ भने यो मायाको कुनै यौटा सार लगाउ
हैन भने हाम्रो बिचमा काँडे तारको बार लगाउँ।
सधैभरि बिच बाटोमा अल्झाएर राख्छौ किन?
हार भए नि स्वीकार्छु म तर छिट्टै पार लगाउ।

रामचन्द्र कार्की:
फेरि किन उचालियौ कस्ले थप्यो बल,
आउ बसौ चौतारिमा गरौ छलफल ।
मैले तिमिलाइ आफ्नु ठाने तिमिले ठान्दौनौ र?
हैन भने पसो बाँटे तिमिले देको सल ।

केहि मुक्तकहरुः

१.
आँटे हुन्छ साथीहरु, फक्रिएको फुल टिप्न,
ढाले हुन्छ पर्खालहरु भत्किएको घर लिप्न ।
अन्याय नि हुदैन है, झुटा कुरा ढाँट्दाखेरी,
बाटे हुन्छ सत्य डोरी, किन पर्यो छिप्न ।

२.
सक्छु भन्छौं मलाई ढाँट्न, मनभित्रको ईश्वर हेर,
जता फर्क हामी तिम्रै, सोचि देउन एकफेर ।
एउटै संसार तिम्रो हाम्रो इच्छा मात्रै फरक होलान्,
हाम्लाई मृग पाठो ठानी बन्न छाड्देउ तिमी शेर ।

३.
सक्छौ भने जिन्दगीमा हाँसो बोकी मीत बन,
आँधी हुरी पाखा लगाई बिहानीको शीत बन ।
कठाङरिने पुसे ठण्डी, लु सगै चैते हुरी,
दया माया बुझ्ने भए, चौतारीको गीत बन ।

४.
सधै तल झर्दा झदै, बिर्से कस्तो हुन्छ,
इनारबाट चिच्याईराछु, तानि देउन साथी ।
गैरी खेत टारी बन्यो, पानी माथी बग्यो,
मानो मात्रै फल्यो हजुर, बिउ छर्दा पाथी ।

५.
फोड्न सक्छ ओखर पनि, जसको छ दाँत दरो,
जिन्दगी नै झल्झलाकार, परिश्रमी आत दरो ।
तर म त कर्कली पो, हरेक पाइला पाइला,
बिश्वास गर्यो जिन्दगीमा, पाउछु घात दरो ।

६.
कस्को माया तेजावी हो, भन्दै कसी खोज्छौ तिमी,
मैले माया गरिन रे, अझै दसी खोज्छौ तिमी ।
यो मुटुमा तिमी बाहेक, अरु कोही नि छदै छैन,
रगतको पत्र च्याती, मसी खोन्छौ तिमी ।

७.
रुख चढ्न सिकाउन्जेल, तिम्रा लागी जाती भएँ,
चौथाईको कारोबारमा, धेरै धेरै पाथी भएँ ।
मौसम सँग परिवर्तन, गुणै रैछ तिम्रो ,
धनको तालमा डुब्यौं तिमी, म त यता घाती भएँ ।

८.
तिम्रो माया कति चर्को पागल बनायो,
यो आ“खाले जो देखे नि तिमी जनायो ।
माया माग्ने भिकारी म दिन्छौ भने भन,
मुटुमाझ राखे तिमीलाई आनो पना यो ।

९.
जता जाउ हरपल आउछौ तिमी मेरो आँखाभरि
फूल सरि मुस्कुराउछौ बस्ती अनि पाखाभरि ।
माया भन्ने कस्तो चीज अन्जानमै फक्रिदियो,
सधै हामी नदी किनार कहिले बस्छौ काखाभरि ।

१०.
चैत मासको गर्मीमा हिँउ तिमीलाई,
मोहि मै चित्त बुझाउला म घिउ तिमीलाई ।
मनले खाका इच्छा लाका रोजे हुन्छ चीज,
थोत्रा थाम्रा मै समालुला न्यू तिमीलाई ।


११.
के भो कसो भो नसोध भो परानीलाई
बिनापानी निभ्यो आगो नसोध भो खरानीलाई,
ब्यथा ब्यथैमा डुब्छु, कथा कथैमा रम्छु,
झरीराछ कति आ“शु नसोध भो सिरानीलाई ।

१२.
डाँडा नियाल्दैथे हिमाल देखे मैले
फेवा सेती डेविडफल कमाल देखे मैले ।
यस्तो सुन्दर ठाँउ त स्र्वगमा नी छैन होला,
सराङकोट, गुप्तेश्वर बबाल देखेँ मैले ।

१३.
अन्धेरीको जंघारमा प्रकाश बन्यौ तिमी,
जिन्दगीको संघारमा प्रकाश बन्यौ तिमी ।
हिरा मोती मणि तिमी पुर्णिमा की जुन,
बिफलताको अंगारमा प्रकाश बन्यौ तिमी ।

१४.
अस्ति राती सपनीमा कुटीभरि डढेलोथ्यो,
हिजो राती सपनीमा बस्ती पहिरो गो ।
आज राती सपनीमा के के हुने हो,
भोली राती सपनीमा यमराजले लो ।

१५.
मलाई पागल बनाएर आफु पागल भएकी छौ,
रित्तो शरीर छाडीकन मन मुटु लएकी छौ ।
आट्छौ भने अझै पनि तयार छु साथ दिन,
स्थीर बन्ने प्रयास गर हावासगै बहेकी छौ ।

१६.
तिम्रो फोनको प्रतिक्षामा मुच्र्छा परें रातदिन,
काम्ला भित्र सातु मुछि खान मान्यौ घिन,
अब भने बाँच्छु जस्तो लाको छैन कति,
तिमी बिना जिउनै गाह्रो हुन्छ एकै छिन ।

१७.
त्यो आँखाले यो मुटुमा रेटेपछि यस्तो भयो,
हामी दुई दोबाटोमा भेटेपछि यस्तो भयो ।
भोक प्यास निन्द्रामा नी तिमीलाई नै देख्छु,
त्यो मुटु र यो मुटुलाई फेटेपछि यस्तो भयो ।

१८.
डडेलो त कैले हुरी सामनामा ती फल,
छटपटिदै पिडा पोख्दै रुन थाल्यो पीपल ।
मनमुटु छिया छिया बोकी ठुलै घाउ,
शान्त पार्ने मलम खोज्दै दौडीराछ बिफल ।

१९.
तिमीसंग भेट भयो खाता खोले जिन्दगीको,
घाम पानी ओत लाग्न छाता खोले जिन्दगीको ।
यो जीवनको प्राण धान्ने अक्सिजन बनेकी छौ,
तिमी मेरो म तिम्रो नाता खोले जिन्दगीको ।

२०.
परचक्री हुँदा हामी ईश आँखामा,
जति जति नजिक भयौ रिस आँखामा ।
शब्द भुईमा खस्नै पाउन्न कम्पन्न शुरु हुन्छ,
मीठा मीठा बचन पनि रिस आँखामा ।

२१.
मेरो माया तिमी भित्र खाँदी दिएँ मैले,
तिमी चैत बन्न खोज्दा आँधी दिएँ मैले ।
शरदकी फूल तिमी बसन्तकी बहार,
मलाई छाडी जाउला भनि बाधी दिएँ मैले ।

२२.
तिम्रा प्रेम पत्रका पल्टाईराछु पानाहरु,
एकान्तमा तिमीले गाउने सुने गानाहरु ।
प्रेमरुपी बुटो गोडी खाँउला भन्थे फल,
आँधी हुरी शीत लागी झरे दानाहरु ।

२३.
लक्ष्य लियो सबै बिफल अडाउने मियो ढल्यो,
दिउसै हुँदा अन्धकार बालीराथे दियो ढल्यो ।
ऐले भने सफलताले चुम्न थाल्यो मलाई,
कुनै केहि पीरै छैन जति सक्यो पीयो ढल्यो ।

२४.
रात रहे अग्राख त पलाउछ भन्यौ सानी,
मनको पीरले आफैलाई गलाउछ भन्यौ सानी ।
यो आँखाले नदेखिने मन भित्र ठुलै घाउ छ,
बाँच्ने आधार दिन सक्छौ ? थलाउछ भन्यौ सानी ।

२५.
हामी संगै हिडिराथ्यौं थाहै नदिई पुल तर्यौ,
मलाई यता तेजाव हानी उता फूल भर्यौ ।
पाकी राछ मन मुटु तिम्रै यादमा जलिराछ,
यो बिफललाई लातमारी भन्दिन म भुल गर्यौ ।

२६.
राख्छु भन्थे हत्केलामा दुध उम्ले झै भाग्यौ,
ग्रेटवालको बार हालेथे उफ्री उफ्री नाग्यौ ।
मैले दिने हाँसो खुशी तिम्रा लागी सुनामी भो,
सत्यनास होस् प्रभु भन्र्दै बरदान माग्यौ ।



२७.
कसै गरि मैले तिम्रो चुलो छुनु हुन्न,
मनका ब्यथा हल्का पार्न भन्दै रुनु हुन्न ।
मलजल गरे पछि बढ्नु पर्ने माया,
घटाउदै भाग लायौ बिर्सिएर गुन्न ।

२८.
दुईचार शब्द बोलुँ भने बन्द भाछ मुख,
अन्धकारको यात्रीमाथी थपिदो छ दःुख ।
जिन्दगी त बल्दो सूर्य रंगिन संसार भन्थै,
तर जीवन निशा भित्र घोप्ट्याएको चुक ।

२९.
चैत मासको घाम छेक्ने बादल बन्न खोजिराछु,
त्यो आँखाको डिलमा बस्ने गाजल बन्न खोजिराछु ।
तिमी मात्रै साथमा भए स्वर्गै पाँए हुन्छ मलाई,
तिम्रै हातले बजाउने मादल बन्न खोजिराछु ।

३०.
कसिएर कसैको अंगालोमा बस्दा तिमी,
राम्री बन्न गाजल अनि क्रिम पाउडर घस्दा तिमी ।
सुन्दरताको बयान गर्न तिम्रा मान्छे नसक्लान है,
आगो सामु घिउ बन्ने छौ माया जालले कस्दा तिमी ।

३१.
पानी माथी नबगेनी कुलो बन्नै पर्ने,
हाम्रा नेता सबै महान ठुलै बन्न पर्ने ।
सडिराको राजनीति छर्किएर ज्यानमा,
मगमगाउदै फुलीराको फूलै बन्नै पर्ने ।

३२.
सगरमाथा चढि हेर्छु हिमाल पहाड तराई,
हामी सबै नेपाली हौ कोहि छैन पराई ।
रोल्पामा का“डा बिझ्दा काठमाण्डौमा पीडा,
उहि हा“सो उहि खुशी दर्द अनि चराई ।

३३.
कतिन्जेल बस्ने होला जन्जिरमा बेरएिर,
मर्न पनि सकिन है पासो लगाई सेरिएर ।
जता हेर्यो अन्धकार आकाशले मिचिराछ,
काली गङ्गा चारैतिर हेर्छ घेरिएर ।

३४.
कृष्णजीलाई मनपर्ने बाँसुरीको धुन तिमी,
मेरा लागी सधैं सधै्र पुणिमाको जुन तिमी ।
जति तर्क, जति बिर्स गुनासो नी छैन कत्ति,
यो गलामा सजिएको छापावाल सुन तिमी ।

३५.
म त सिस्नु बनि रहेँ तिमी मखमली,
आगो बनि पोली रहेँ आयौ झलझली ।
एकोहोरो तिम्रो पछि धेरै धेरै घिर्से,
हाँस्दै हाँस्दै लाग्यौ तिमी मुटु छलछली ।




३६.

तिमीलाई मैले अन्जानमै मुटु भित्र सजाएछु,
चुरा पोते सुम्पिएर पन्चे बाजा बजाएछु ।
ब्युँझिदा त झसड्ड म डोली चढि गईछौ तिमी,
आफैलाई धिक्कार्दै कयौ दिन लजाएछु ।

३७.
गोरखकाली मन्दिरको माला लगाईदयाथेँ,
त्यो मनमा प्रेमरुपी भुत जगाईदयाथेँ ।
सबै परे दमनमा ऐले फल चाख्दै छु म,
मैले भने माया रुपी खोलै बगाईदयाथेँ ।

३८.
घरमा बिहे प्रस्ताब आछ भनि पुछिनौनी,
कसैलाई म माया गर्छु भन्दै मुछिनौनी ।
कि त रोक्नु पथ्र्यो घरमा कि त मलाई खवर,
आफैमाथी खेलवाड हुँदा किन लुछिनौनी ।

३९.
यो जुनीलाई यस्तै भयो पाए देखि अर्को जुनि,
तिम्रै माया संगाल्छु म लाखै पटक गुनि ।
म भन्ने छु तिमी मेरी, अंगालोमा बेर्नेछु,
मलाई देखि तर्किएमा थुन्छु जाल बुनि ।

४०.
पहिलो भेट हुँदाखेरी लकारेर हिड्यौ तिमी,
दोस्रो भेट हुँदाखेरी हकारेर हिड्यौ तिमी ।
तिमी सामु पर्नु भन्दा सिस्नु भित्र लुक्नु राम्रो,
तेस्रो पटक भेट्दाखेरी खकारेर हिड्यौ तिमी ।

४१.
छ महिनालाई हामीबीच छोटो माया बस्नु रैछ,
हात्ती बनी निस्कनलाई मुसो बनी पस्नु रैछ ।
हामी हुँदा तितर बितर माया बस्ने एउटै घर,
धोका मात्रै दियौ मलाई सागर बीच खस्नु रैछ ।

४२.
तिम्रो कुरा सुनेपछि भुमरी झै ढल्मलाँए,
सबले मर्यो भनि छाडे तर म त चल्मलाँए ।
यो पापीलाई बगाउने मस्र्याङदी नि सुक्दै गयो,
तिमी सामु बा“च्नु भन्दा साउनको भेलमा लाँए ।

४३
फाईदा र घाटाको राजनीति छोडे हुन्थ्यो,
सात र चार बुदे सहमती तोडे हुन्थ्यो ।
गृह युद्ध धेरै भो बाहिरकाले बल पाए,
सिस्नु पाती दैलोमा एकपल्ट गोडे हुन्थ्यो ।

४४
घाम ढलेसी घामको मोह बल्ल बुझ्छन् मान्छे,
कान छाम्दैनन् कागको पछि पछि कुद्छन मान्छे ।
पहाड अरे आफ्नो दु:ख मैदान अरिकाको,
मुसल बनी निस्कनलाई सियोसरी घुस्छन् मान्छे । :

गजलहरु :

१
तन मेरो पोखरामा मन गोरखामा,
मरुभुमी पोखरामा बन गोरखामा ।

सबै हिड्छन तर्की यहाँ मानवता छैन,
माया छैनन् पोखरामा छन गोरखामा ।

सडक तिर धुँवा धुलो, रित्ता मनहरु,
पाउ आशा पोखरामा टन  गोरखामा।

माटो छुदा माटै बोल्थ्यो पानी छुँदा पानी,
परिश्रम पोखरामा धन गोरखामा ।

दाँया बाँया जता फर्क्यो उतै कोलाहल,
कोहि छैनन् पोखरामा जन गोरखामा ।

२
हिंसा रहित दशै मान्न पाए कसो होला,
मासु साटो फल्फूल दुध खाए कसो होला ।

प्राण सबको एकै हो बाँच्ने अधिकार पनि,
सबै जन्मा सबै मन्मा छाए कसो होला ।

मिठो खाने राम्रो लाउने दक्षिणाको फुर्ति,
त्यागी सबले आशिरबाद लाए कसो होला ।

जुवा तास लङगुरबुर्जा छाडी सदभावमा,
हरेक हरेक साल दशै आए कसो होला ।

हुने खाने रमाउदा हुँदा खाने ॠणमा,
असमान खाडल मेट्दै गाए कसो होला ।

३
दुई  दिनको जिन्दगीमा खलबल भए के मज्जा ?
मुस्कान माथी आँशुको मलजल भए के मज्जा ?


आँखाभरी आशाको संसार चुलाई गोरेटोमा,
बीच बाटोमा अनयासै हलचल भए के मज्जा?

रुझी भीजी असारमा रोपाइ सकी घर फर्क्यो,
मङ्सिरमास बर्षातको पलपल भए के मज्जा ? 

शान्ति बार्ता गर्ने भन्दै सल्लाहको बैठक मै,
हस्तक्षार गर्ने बेला दलबल भए के मज्जा ?

गाई मारेर गधा कहिल्यै पोस्नु हुन्न भन्छन्,
घरको जग लाउदा नै ढलपल भए के मज्जा ?

गोड्यो मोल्यो पानी हाल्यो नानाथरी फूल फुलाउन,
फूल मरी झारपात पो मलमल भए के मज्जा ?

Some Poems

Misery

Where is the will, there is the way,

But, my goal drags me, towards the bay.

I want to spray, the knowledge of ray,

But,forever my life, changes into hay.

Flowering my future, compelled to tolerate the mist,

My heart collapses, with someone's fist.

Tear waters the whole body, anxiety arson the spirit,

Only appears menace, fear & darkness to dispirit.

I collect the courage, in quest of patient,

But, plan falls in mess with pile of nuisance.

Though, I can't die, attempt to live,

Interment in full time, just to survive.

Platonic Love

Neither have I touched her, only eye loved,

She pleased and requested, to go dub.

I watched her, and saw spark of sky,

Deceive me and, giggle telling lie.

Love, Hate, Kind and Marcy are sand,

Not to be water, try to be land.

Halt me encroach catch the vitality,

A stone I capture, she lost ability.

Confidence becomes, illusion and pricks,

Changed the Gold and Diamond in to bricks.

Evergreen forest scorch, losing the cold,

Pulls my leg to cliff, how I be bold.

Solitary round the temple, pray to god,

Return my immolation, haunt of bud.

Katharsis falls on revain she goes far,

How I try to meet, but runs like a car.

Play the hares pledges, and skunked word,

Morbid my target, mortgage to board.

Misery, fidgety, betrayals are my procurement,

God gave me all this, with management.

Who am I?

Neither I am son of a rich father

Nor son in-law of a shopkeeper,

Gentle dress-coat pant & tie

Even, myself in confussion, who am I?

Like wrestler's boddy with long hair

Totally dark & black but no fair,

Tear the pant, goggles on eye

All are ignorance, who am I?

Round the city, tease the girls

Slam the tongue, smiling pearl,

Never speak true, always tell lie

All are in doubt, who am I?

Insect of film, never miss one

In some fight, crack the bone,

I have made hooligangs of gye

All are talking who am I?

Sweaty, Daisy, maya & karuna,

My lass heard the song 'Main hu na',

All have taken, token of my

They want to know, who am I?

Can't earn money, can't earn fame

All have heard, what my name,

All my friends say me hi!

I have replied them, ok good bye.

Till now, They ae unknown, who am I?

Ram Chandra Karki

Amppipal -4, Raigaun

Gorkha: 9846035424